شرایط یک گزارشگر کارآمد

اشاره: گزارشگری برای وب فصلی از کتاب جمیز گلن استووال، استاد روزنامه‌نگاری دانشگاه آلاباماست که مقتضیات روزنامه‌نگاری در فضای وب را تشریح و تفاوت‌ گزارشگری در وب را با رویه‌های پیشین روزنامه‌نگاری مورد بررسی قرار داده است. در بخش نخست این مقاله پس از اشاره به برخی تمایزات کلی گزارشگری در وب با رویه‌های گذشته، چگونگی استفاده از قالب‌های متعدد خبری در وب مورد بحث قرار گرفت. در بخش دوم مقاله شرایط رشد یک گزارشگر توانا و کارآمد تشریح شده است، با هم می‌خوانیم.

***

گزارشگران باید با  ویژگی‌ها وتوانایی های شخصی که به آنها اجازه موفقیت در این حرفه را می دهد، به دنیای روزنامه‌نگاری قدم بگذارند  و سپس مجموعه ای از مهارت ‌های حرفه ای را کسب کنند  که به آنها برای انجام کارشان و فعالیت  در یک محیط رقابتی پر تلاطم کمک می کند. در ادامه برخی از مهمترین ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای دنیای روزنامه‌نگاری مورد  بررسی قرار می‌ گیرد.

ویژگی های فردی

تمام افراد می‌توانند گزارشگر شوند. بنابر این ذکر  مشخصه یا ویژگی‌هایی  برای گزارشگران  سخت است. با این‌حال چند خصیصه شخصی وجود دارد که بسیاری از گزارشگران در آن سهیم هستند و به نظر می‌رسد برای موفقیت در این حرفه داشتن این ویژگی هالازم است: 1-کنجکاوی: یک گزارشگر خوب مشتاق است از چند و چون وقایع و اخبار سر در بیاورد و جستجوی اخبار حس کنجکاوی او را ارضا می کند. این خصیصه ای است که یک گزارشگر - اگر کارش را بر اساس آن آغاز نکرده باشد- باید در خود بپروراند. بهترین گزارشگران از شامه خبری تیزی برخوردارند. آنها می‌توانند ببینند یا حس کنند چه چیزی می‌تواند یک مطلب خوب باشد و تشخیص می‌دهند که یک منبع اطلاعاتی کمی غیر معمول است یا  امور  در مسیر مورد نظر پیش نمی رود.

2- ویژگی دیگر جسارت است. یک گزارشگر خوب باید جسور و بی باک باشد، حتی در حالتی که مجبور است در برابر جمعی به ایستدو یا در موقعیتی قرار گیرد که فرد را عصبانی می‌کند.  گزارشگر ان گاهی اوقات مجبورند سوالات گستاخانه بپرسند و یا به جایی بروند که مایل نیستند.

3- سرسختی کمک می‌کند تا یک گزارشگر کارآمد  شود. گزارشگر حتی اگر از سوی مراکز و منابع  اطلاعاتی پذیرفته هم نشود، اطلاعات مورد نیاز ش را همواره  دنبال می‌کند. برای این کارممکن است گزارشگرمجبور شود  اطلاعات مورد نیازخودرا در مراکز  دیگر ی جستجو کند، یا از ابزار متفاوتی  برای بدست آوردن اطلاعات استفاده کند. او همیشه به دنبال گسترش منابع است تا اطلاعاتش کامل شده و مورد تایید قرار گیرد.

4- گزارشگر باید حافظه ای قوی داشته باشد تا محل  نگهداری اطلاعات و اشخاص ارائه دهنده  را  به خاطر بسپارد. گزارشگر خوب قادر است  مطالب متفاوت را به هم مربوط سازد و روابط بین اخبار ووقایع مختلف را کشف کند.

5- گزارشگر باید توانایی گوش دادن خود را توسعه دهد. بخش عمده ای اززندگی حرفه ای یک گزارشگر صرف انجام مصاحبه با مردم می‌شود. کسی که مجذوب و شیفته صدای خودش است، نمی تواند گزارشگر خوبی باشد. تام کلنسی[1]  نویسنده شکار اکتبر سرخ  درباره ارزش یک مصاحبه خوب برای گزارشگرمی‌گوید:

هر شخصی را که ملاقات می‌کنید و هر کاری که انجام می‌دهید، فرصتی برای یادگیری فراهم می‌کند. این  مسئله برای تمام افراد اهمیت دارد، اما برای یک  نویسنده  مهم تر است چون به عنوان  نویسنده می‌توانید از تمام ابزار استفاده کنید......من تا وقتی شکار سرخ در مرحله  ویرایش نهایی بود هرگز سرنشین یک زیر دریایی هسته ای نبودم اما از طرف دیگر با افراد زیادی که در این کار بودند، صحبت کردم.

6- گزارشگران باید متقاعد کننده باشند. آنها قدرت احضار منابع را ندارند. مردم مجبور نیستند  با آنها صحبت کنند یا به ایشان اطلاعات بدهند. به همین دلیل گزارشگران مجبورند مردم را متقاعد کنند که  وقت خود را در راه کمک به آنها صرف کنند.

7- توجه و دقت به جزئیات یکی دیگر از ویژگی‌های شخصی یک گزارشگر خوب است. در فرایندجمع آوری اطلاعات  گزارشگرباید مطمئن شود که تمام جزئیات را فهمیده است، با منابع قانونی تماس گرفته و  تفاسیر منطقی اطلاعات را مد نظر قرار دهد. گزارشگر می‌داند که مصاحبه شکل دیگر گفت‌وگوی تصادفی نیست. او باید بعد از جمع آوری اطلاعات دقیق مطمئن شود که موارد  بدست آمده درست و قابل استناد است.

8- سرانجام تمایل به سخت کار کردن یکی دیگر از ویژگی‌های غیر قابل انکار برای هر گزارشگر موفق است. گزارشگری مشکل، خسته کننده و اغلب ناامید کننده است. بدست آوردن اطلاعات کیفی دشوار و گاهی اوقات خطر آفرین است. افرادی که از یک مطلب به سادگی می‌گذرند، نمی توانند گزارشگران خوبی باشند.

قابلیت های حرفه‌ای

هیچ مهارتی در روزنامه نگاری و یا در رسانه ها به طور کلی ارزشمندتر از توانایی نگارش نیست. روزنامه نگاران باید قواعد دستور زبان  را بدانند و آن را رعایت کنند. آنها هم چنین باید قواعد نگارش، بخصوص قواعد و سبک های خبر نویسی را بشناسند و به آن پایبند باشند. به همین دلیل تمام روزنامه نگاران به طور مستمر به  نوشته های خود دقت می‌کنند و در فکر بهبود آن هستند.

گزارشگران همچنین باید قادر به جمع آوری اطلاعات  و ارزیابی کیفی و خلاقانه آن  باشند. ارزیابی اطلاعات و منابع آن  گام مهمی است تا گزارشگر بتواند کارش را درست انجام دهد.

این روزها درباره تفکر انتقادی زیاد گفته می‌شود. روزنامه نگاری و به خصوص گزارشگری یکی از کاربردهای عملی این مفهوم است. گزارشگران باید اطلاعات را در قالب یک بافت سازماندهی کنند تا به راحتی قابل درک باشد. این یک فرآیند دقیق است که به نسبت  تجربه‌های روشنفکرانه معمول بهتر فهمیده می‌شود. یقینا تمام گزارشگران  با هوش  نیستند. اما گزارشگران برتر مهارتهای تفکر انتقادی را در خود پرورش داده و در کار روزانه مورد استفاده قرار می‌دهند.

ویژگی حرفه ای دیگر صداقت  است که شاید به نظر یک ویژگی شخصی بیاید. اما در قلمرو حرفه ای تا حدودی  مفهوم آن متفاوت است. گزارشگر باید  به اطلاعات صادقانه نگاه کند و  فرضیه ها یا پیشداوری هایی را که در تحلیل  اطلاعات بکار می‌رود، را کنار گذاشته و مورد بررسی قرار دهد.

شخصیت روزنامه‌نگار باید تا حدی دیر باور و شکاک باشد. او باید درباره  آنچه می‌شنود، می‌خواند و یا می‌بیند، سوال کند و  با اطلاعات غلط دیگران به اشتباه نیافتد. در عین حال نباید به هر چیزی که گفته می‌شود بد گمان  باشد. باید همیشه راغب باشد از منابع مختلف برای تصحیح اشکالات سئوال کند و موارد مغایر  را کنترل نماید.

در نهایت بیشتر گزارشگران در  فضای  رقابتی و سخت روزنامه نگارانه دوام می‌آورند، چون به منافع عمومی می اندیشند. اکثر آنها اعتقاد دارند تنهابه دلایل مالی و یا  علایق شخصی در حرفه روزنامه‌نگاری نیستند، بلکه باور دارند ارائه اطلاعات دقیق و مفید به مردم و استفاده از آن  به عملکرد درست جامعه کمک می‌کند.

[1] Tom Clancy